Thảm vinyl có tái chế được không?

Những khó khăn khi tái chế thảm vinyl

• Thành phần phức tạp: Thảm vinyl chủ yếu làm từ nhựa PVC nhưng có thêm nhiều phụ gia như chất ổn định, kim loại nặng và chất hóa dẻo như phthalate. Một số loại thảm chất lượng cao như thảm vinyl sân thể thao còn có keo dán hoặc lớp lót khó tách rời, gây khó khăn khi xử lý tái chế.
• Công nghệ tái chế còn hạn chế: PVC không thể tái chế như nhựa PET hay HDPE do khi nung chảy có thể giải phóng khí độc. Tái chế PVC đòi hỏi công nghệ chuyên biệt như tái chế cơ học hoặc hóa học, nhưng cả hai đều tương đối tốn kém và chưa phổ biến.
• Hệ thống thu gom kém: Nhiều nơi chưa có quy trình thu gom thảm vinyl riêng biệt, khiến chúng thường bị vứt chung với rác thải khác. Việc phân loại cũng khó khăn do thảm vinyl có nhiều loại khác nhau.
• Chi phí cao hơn sản xuất mới: Nhựa PVC mới rẻ hơn và dễ kiểm soát chất lượng hơn so với PVC tái chế, khiến doanh nghiệp ít động lực đầu tư vào tái chế.
• Ảnh hưởng môi trường: Nếu xử lý sai cách, việc đốt PVC có thể tạo ra dioxin và furan – hai chất độc hại, còn chôn lấp thì gây ô nhiễm lâu dài.

Các phương án xử lý tái chế, tái sử dụng thảm vinyl

Khi thảm vinyl cũ không còn sử dụng được, có nhiều phương án xử lý thay vì vứt bỏ gây ô nhiễm môi trường. Chính do những khó khăn nêu trên, thảm vinyl cần được đưa đến những đơn vị tái chế chuyên nghiệp để đảm bảo quá trình tái chế đạt hiệu quả tốt nhất. Các lựa chọn phổ biến bao gồm chuyển cho các đơn vị tái chế chuyên biệt, chương trình thu hồi từ nhà sản xuất và các biện pháp tái sử dụng.

1. Chương trình tái chế chuyên biệt
   Một số trung tâm tái chế có chương trình thu gom chất thải xây dựng, bao gồm sàn vinyl. Nếu có nhu cầu tái chế, bạn có thể tìm kiếm và liên hệ với các cơ sở địa phương để xem họ có chấp nhận sàn vinyl không.
2. Chương trình thu hồi từ nhà sản xuất
   Nhiều nhà sản xuất thảm vinyl PVC có chương trình tái chế sản phẩm của chính họ. Các chương trình này cho phép khách hàng gửi lại sàn vinyl cũ để nhà sản xuất tái chế thành sản phẩm mới hoặc xử lý đúng cách. Ví dụ như công ty Interface (Mỹ) chuyên về các giải pháp lát sàn đã cho ra mắt chương trình ReEntry Reclamation and Recycling và đã thu thập được hơn 31.750 tấn thảm sau tiêu dùng kể từ năm 2016.
3. Cơ sở tái chế mảnh vụn xây dựng
   Các cơ sở xử lý chất thải xây dựng và phá dỡ thường có khả năng tái chế sàn vinyl bằng cách tách các thành phần có thể tái sử dụng và xử lý phần còn lại theo cách thân thiện với môi trường. Đây là một giải pháp hiệu quả cho các công trình cần loại bỏ lượng lớn sàn vinyl.
4. Quyên góp
   Nếu thảm vinyl vẫn còn sử dụng tốt, bạn có thể quyên góp cho các tổ chức từ thiện, cửa hàng tái chế vật liệu xây dựng hoặc các trung tâm cộng đồng. Những tổ chức này có thể sử dụng thảm trong các dự án từ thiện hoặc bán lại để gây quỹ cho các hoạt động xã hội.
5. Tái sử dụng
   Thay vì vứt bỏ, bạn có thể tận dụng thảm vinyl cũ cho nhiều mục đích khác trong nhà hoặc nơi làm việc. Ví dụ, thảm có thể được dùng làm lớp lót sàn cho gara, tầng hầm, khu vực làm việc hoặc cho các không gian ngoài trời. Một số người còn sử dụng chúng để làm lớp phủ bảo vệ bàn hoặc sàn trong các khu vực dễ bị trầy xước.
   Hoặc nếu bạn thích các công việc thủ công (DIY),thảm vinyl cũ có thể trở thành nguồn nguyên liệu lý tưởng cho các dự án sáng tạo. Bạn có thể cắt chúng thành đế lót ly, tranh trang trí tường, lót kệ hoặc làm vật liệu bảo vệ cho các đồ nội thất. Nhờ tính linh hoạt của vinyl, bạn có thể biến chúng thành nhiều vật dụng hữu ích thay vì để chúng trở thành rác thải.

Một số điều cần lưu ý khi tái chế thảm vinyl

Điều kiện của thảm vinyl

• Không lẫn tạp chất: Thảm vinyl cần được làm sạch, không chứa bụi bẩn, nhựa khác, kim loại hay keo dán để đảm bảo quá trình tái chế.
• Số lượng hợp lý: Các trung tâm tái chế thường chỉ chấp nhận thảm vinyl khi có số lượng đủ lớn để quá trình tái chế hiệu quả về mặt kinh tế.
• Chất lượng thảm: Thảm vinyl quá cũ hoặc bị hư hỏng nặng có thể không đủ điều kiện để tái chế.

Tuân thủ quy định tại địa phương
Trước khi tái chế, hãy kiểm tra quy định tái chế chất thải xây dựng tại địa phương. Một số nơi có chương trình thu gom riêng cho vật liệu nhựa, trong khi một số khác yêu cầu xử lý thông qua các cơ sở chuyên biệt.

Không vứt ra bãi rác
Thảm vinyl không nên bị vứt bừa bãi ra bãi rác vì PVC có thể gây ô nhiễm môi trường khi phân hủy hoặc đốt cháy sai cách. Đồng thời, một số loại như thảm vinyl bệnh viện sẽ cần được xử lý cẩn thận, tránh lây nhiễm mầm bệnh ra môi trường. Do đó, hãy tìm đến các đơn vị tái chế hoặc chương trình thu hồi của nhà sản xuất.

Lưu ý an toàn

• Khi tháo dỡ thảm vinyl, nên đeo găng tay và khẩu trang để tránh hít phải bụi hoặc tiếp xúc với các chất độc hại có thể có trong lớp keo dán.
• Nếu thảm vinyl đã qua xử lý hóa học hoặc có dấu hiệu hư hỏng nghiêm trọng, hãy tham khảo ý kiến chuyên gia về cách xử lý an toàn.

Ví dụ về quy trình tái chế vinyl tại Úc

Tại Úc, ước tính có khoảng 50.000-70.000 tấn sản phẩm PVC có thể tái chế bị đổ ra bãi rác mỗi năm. Ước tính rằng khoảng 15% trong tổng số này là vật liệu có tuổi thọ ngắn như bao bì và sản phẩm y tế và 85% là sản phẩm vinyl có tuổi thọ dài hơn như ống, vật liệu cách nhiệt cáp, ván che nắng và sàn nhà.

Tại Úc, quá trình tái chế PVC, bao gồm sàn vinyl, đang được thúc đẩy mạnh mẽ thông qua các chương trình và chiến lược do Hội đồng thực hiện. Hội đồng hợp tác với nhiều đối tác nhằm cải thiện công nghệ tái chế, xác định thị trường tiêu thụ sản phẩm tái chế và thử nghiệm các giải pháp mới. Hội đồng còn hỗ trợ các doanh nghiệp và tổ chức trong việc kết nối chất thải PVC với các cơ sở tái chế, nhằm giảm lượng rác thải nhựa bị đưa vào bãi chôn lấp.

Chiến lược tái chế PVC tại Úc bao gồm:

• Đo lường tỷ lệ tái chế PVC chính xác hơn.
• Hỗ trợ và thúc đẩy các tổ chức tái chế, thiết lập những thay đổi mang tính hệ thống.
• Phát triển thị trường cho sản phẩm recoPVC (PVC tái chế),tăng nhu cầu từ người tiêu dùng cuối.
• Mở rộng số lượng đơn vị tái chế và cải thiện khả năng tồn tại của quy trình này.
• Khuyến khích Thiết kế để Tái chế (Design for Recycling),đảm bảo chất lượng tái chế ổn định.

Kết quả đáng chú ý từ chiến lược này bao gồm Khảo sát Tái chế Nhựa Quốc gia hàng năm, giúp thu thập dữ liệu về tái chế PVC và khoản tài trợ từ NSW Environment Trust để nghiên cứu các giải pháp tái chế vải tráng PVC (biểu ngữ quảng cáo) và sàn vinyl thương mại.

Những nỗ lực này giúp Úc dần chuyển đổi từ việc chôn lấp rác thải PVC sang mô hình kinh tế tuần hoàn, trong đó sàn vinyl và các sản phẩm PVC khác có thể được thu hồi và tái chế hiệu quả.